اجزای تشکیل دهنده ی چشم

چشم انسان از اجزای زیر تشکیل شده است:

مردمک‚ زلالیه‚ قرنیه‚ زجاجیه‚ عصب بینایی‚ نقطه ی کور‚ لکه ی زرد‚ شبکیه‚ مشیمیه‚ صلبیه‚ماهیچه های مژکی و عنبیه.

کره ی چشم سه لایه دارد که از خارج به داخل به ترتیب عبارتند از:صلبیه‚ مشیمیه و شبکیه.

صلبیه لایه ای محکم و سفید رنگ از بافت پیوندی است که کره ی چشم را می پوشاند. این پوشش در جلوی چشم شفاف است و قرنیه نام دارد. دومین لایه که نازک و رنگدانه دار است مشمیه نام دارد. مشمیه در جلو چشم بخش رنگین آن یعنی عنبیه را به وجود می آورد.ماهیچه های موجود در عنبیه باعث تنگ و گشاد شدن سوراخ مردمک که در وسط عنبیه قرار دارد می شود. این عمل در اثر تحریک اعصاب پاراسمپاتیک و سمپاتیک انجام می شود.

نور با گذشتن از قرنیه به علت انحنای آن همگرایی پیدا می کند از سوراخ مردمک عبور و به عدسی برخورد می کند.عدسی نور را روی شبکیه متمرکز می کند. شبکیه داخلی ترین لایه ی چشم و بسیار نازک و شامل گیرنده های نوری و نورون ها است. گیرنده های نوری شبکیه بر دو نوع اند:سلول های مخروطی و سلول های استوانه ای که انرژی نورانی را به پیام های عصبی تبدیل می کنند.مغز می تواند این پیام ها را تفسیر کند.سلول های استوانه ای در نور ضعیف و سلول های مخروطی در نور قوی بیشتر تحریک مشوند. سلول های مخروطی به ما توانایی دیدن رنگ ها و جزئیات ظریف اشیاء را نیز می دهد و در نتیجه ی تحریک آنها تصاویر دقیقتری تولید می شود.پیام عصبی که در سلول های گیرنده ی نوری ایجاد می شود به وسیله ی عصب بینایی به مغز فرستاده می شود.جایی را که عصب بیانایی از شبکیه خارج می شود نقطه ی کور گویند. بخش دیگری از شبکیه که لکه ی زرد نام دارد در امتداد محور نوری کره ی چشم قرار دارد و در دقت و تیزبینی چشم اهمیت دارد.فضای پشت عدسی چشم را ماده ی ژله ای و شفافی پر کرده است که زجاجیه نام دارد و باعث حفظ شکل کروی چشم می شود. فضای جلوی عدسی چشم نیز با مایع شفافی به نام زلالیه پر شده است که از مویرگ ها ترشح می شود و مواد غذایی و اکسیژن را برای عدسی و قرنیه فراهم می کند و مواد دفعی آنها را نیز جمع آوری می کند تا از طریق خون دفع شوند.

بیماری های چشم

با افزایش سن ممکن است عدسی چشم سفت و انعطاف آن کمتر شود و قدرت تطابق آن کاهش یابد. این بیماری پیر چشمی نام دارد و با عینک های مخصوص درمان می شود. همچنین ممکن است با افزایش سن عدسی کدر شود و به تدریج بینایی کاهش یابد. این بیماری آب مروارید نام دارد. عدسی کدر شده را با جراحی خارج می کنند و به جای آن یک عدسی مصنوعی قرار می دهند و یا با کمک عینک قدرت بینایی بیمار را تا حدود زیادی به حالت اولیه باز می گرداند.

قطر چشم یکی از عواملی است که تعیین می کند که شعاع های نور در کجا یکدیگر را قطع کنند و تصویر اجسام را به وجود آورند. اگر کره ی جشم بیش از اندازه بزرگ باشد تصویر اشیای دور در جلوی شبکیه تشکیل می شود. در این حالت فرد نمی تواند اشیای دور را واضح ببیند و به نزدیک بینی مبتلا است. در حالتی که کره ی چشم بیش از حد کوچک باشد تصویر اشیای نزدیک در پشت شبکیه تشکیل می شود و فرد به دور بینی مبتلاست.

اگر سطح عدسی و یا قرنیه کاملا کروی و صاف نباشد پرتوهای نور به طور نا منظم به همدیگر می رسند و روی یک نقطه ی شبکیه متمرکز نمی شوند و تصویر واضحی را به وجود نمی آورند. در این حالت می گوییم فرد به آستیگماتیسم مبتلاست و باید از عینکی استفاده کند که عدسی آن عدم یکنواختی انحنای قرنیه یا عدسی چشم را جبران کند.